mandag 8. september 2008

Skaldar og skaldekvad

I middelaldaren hadde mange kongar ein skald som også var deira rådgjevar. Ein skald var ein norrøn diktar, poet og historiefortelljar. Skaldens oppgåve var å dikta kvad om kongens bedrifter og å hylla han. Dette auka statusen til både skalden og kongen, og i løn fikk skaldane ofte gullring, sverd, luksusklede og meir. Nokon fikk til og med eit heilt skip. (Luksus!)

Det var for det meste menn som var skaldar, men også kvinner kunne kvede. Vi kjenner til tilsaman rundt 250 skaldar. Islendingen Gunnlaug Ormstunge var ein av dem. Han var innom hos herskarar i både Noreg, England og Orkøyane og fekk god løn. Egil Skallagrimsson er også svært kjend. 

Skaldekvada omhandla ofte gudar, heltar og gjerne vikingkongane. Dei vart ikkje nedskrevne, men lest eller sunget ut til forsamlinga av skalden. Kvada gjekk inn i den muntlege historietradisjonen, og nokon vært gjenfortalde i så mange generasjonar at dei vart skrevne ned(år 1100, etter alfabetet kom). Kvada vart betrakta som kunst, og dei beste skaldane vart meget kjende og fekk god betaling. Mest kjend av dei som skreiv ned norrøn dikting, er nok Snorre Sturlason med Heimskringla, Den yngre Edda og Egils saga. 



Bilete skal førestilla ein skald.

Ingen kommentarer: